Onbegrijpelijk dat Mobiele Fabriek nog niet in de praktijk is gebracht! Toon Jansen, 2015
Dankzij Toon Jansen staan er in Amsterdam twee prototypen van de huisjes die De Mobiele Fabriek (DMF) in Haïti wil bouwen. De oprichter en directeur van A. Jansen B.V. stak zijn nek uit. ,,Om te bewijzen dat het kan”, zegt hij. Hij roept andere ondernemers op te helpen DMF naar de andere kant van de wereld te krijgen. ,,Als je als succesvol ondernemer iets goeds terug kunt doen voor een betere wereld, is dat je plicht.”
Begin jaren 70 was Toon Jansen, inmiddels 65 jaar, er klaar mee om als sloper voor een werkgever te zwoegen. Hij besloot toen als twintiger zelfstandig te gaan bouwen aan zijn eigen toekomst. Hij richtte het bedrijfje A. Jansen B.V. op. De A. staat overigens voor Antoon. ,,Noem me maar Toon”, zegt de Brabander met een charmant accent. In veertig jaar tijd groeide A. Jansen B.V. uit tot een florerende onderneming gespecialiseerd in beton, grond- en sloopwerken, wegenbouw, saneringen, recycling, transport en verhuur. In het bedrijf werken inmiddels meer dan 300 werknemers aan projecten over de hele wereld.
Gerard Steijn richtte in 2007 De Mobiele Fabriek (DMF) op. De communicatiestrateeg met idealistische inslag bedacht tijdens zijn reizen rond de wereld DMF, een fabriek die puin om kan zetten in kant- en klare betonnen blokjes. Steijn beschikte alleen niet over expertise in de bouw. Hij wist dat hij specialisten mee moest krijgen om zijn idee te realiseren. Steevast kreeg hij nul op het rekest. Totdat hij bij Toon Jansen, de man die groot werd met betonnen blokken, aan tafel verscheen. De directeur bood hem een kopje koffie aan, maar was aanvankelijk allerminst van plan te helpen. ,,Ik vond Gerard zeker een sympathieke man, maar ik zal heel eerlijk zijn: hij liep in het begin vooral in de weg. Ik dacht: kopje koffie en afwimpelen.”
Steijn wist de aandacht van Jansen toch te grijpen. Hoe? ,,Hij vertelde me over de miljoenen tonnen puin die overal in de wereld liggen. Dat wordt niet opgeruimd, maar weggeschoven. Toen ik dat hoorde, was ik verbaasd. Veel mensen zien puin als rotzooi. Ik zie het echter als een grondstof waar je iets mee kan bouwen”, vertelt Jansen, die uitlegt dat zijn bedrijf voorloper is in het recyclen van (bouw)puin. ,,We gebruiken het in wegenbouw en ook bij onze Legioblokken; grote betonnen bouwstenen met noppen. Hij wijst op de kolossale blokken beton met noppen op zijn terrein. ,,Deze zie je in heel Nederland terug. Ze worden gebruikt in de industrie, vaak om afval mee af te bakenen.”
Het was ook Jansen die De Mobiele Fabriek levensvatbaar maakte. ,,Natuurlijk kunnen die stenen ook klein gemaakt worden, zei ik tegen Gerard. En dat zal ik je bewijzen ook.” Zonder (financiële) tegenprestatie stelde Jansen een deel van het terrein van zijn onderneming in de haven van Amsterdam beschikbaar. Daar liet hij twee huisjes op bouwen. Dat is nu de campus van De Mobiele Fabriek. Jansen kijkt naar de spandoeken met foto’s uit Haïti die er hangen. Hij schudt zijn hoofd. De puinhopen bezorgen hem een dubbel gevoel. ,,Dat puin dat je daar ziet is prima materiaal”, legt hij uit wijzend naar de foto’s. ,,Dat heeft de juiste structuur. Het is dus helemaal geen rotzooi waar je niks mee kan. Daar kan je heel veel huisjes van maken”, zegt hij enthousiast. ,,Het moet Gerard dan ook lukken De Mobiele Fabriek daar te krijgen. Want dat die mensen daar nog in tentjes wonen, vijf jaar na de aardbeving, dat is toch ongelooflijk. Zo kun je toch geen leven opbouwen.”
Hij vertelt waarom hij Steijn heeft geholpen: ,,Als je als succesvolle onderneming iets terug kunt doen voor een betere wereld, dat is dat in mijn ogen je plicht.” Jansen vindt het ‘onbegrijpelijk’ dat DMF niet al lang werkzaam is op de eilandstaat. ,,Het idee is echt geweldig. Je slaat een dubbelslag, je ruimt het puin op en helpt er een gemeenschap mee opbouwen.”
De vraag is volgens Toon Jansen niet of wij het vermogen hebben om de wereld een betere plek te maken, maar eerder of we de noodzaak ervan inzien. ,,Wij, laten we het even de welgestelde westerse wereld noemen, zijn in staat – zowel financieel als qua kennis – om heel veel problemen in deze wereld op te lossen. Ik heb een prachtige bedrijf opgebouwd, ben gezegend. Daarom vind ik het niet meer dan normaal dat ik mijn steentje bijdraag aan de maatschappij. Ik roep andere ondernemers op hun steentje bij te dragen. Want ik geloof echt dat DMF een verschil kan maken in de wereld.”
Begonnen met tweedehands laadschop
Toon Jansen besluit in 1971 zijn bedrijf A. Jansen B.V. Op te richten in Gerwen. Zijn eerste aankoop is een tweedehands laadschop. Na de start zet A. Jansen B.V. elke vijf jaar stappen om het bedrijf te laten groeien. Zo werden de activiteiten uitgebreid met onder andere recycling, sloopwerken en Legioblokken (de grote variant van de blokjes die De Mobiele Fabriek gebruikt, red.). Vanuit de hoofdvestiging in Nuenen maakte A. Jansen B.V. plannen om de activiteiten en vestigingen in Nederland uit te breiden. Inmiddels zijn er: Helmond, Son en Amsterdam. Begin jaren negentig realiseerde Jansen ook een sterke groei buiten de Nederlandse grenzen. Het bedrijf heeft meer dan 300 werknemers.