Nieuwsbrief december

De kracht van sociale solidariteit

Sociale zekerheid is gebaseerd op de filosofie van sociale solidariteit: de sterkeren zorgen voor de zwakkeren. In Nederland is sociale zekerheid een door ambtenaren bediend democratisch apparaat, dat ervoor moet zorgen de zwakkeren in onze samenleving financieel te ondersteunen. De sterke individualisering van de maatschappij heeft echter tot versplintering van deze filosofie geleid en is de kracht van sociale zekerheid uitgehold tot een bureaucratische documentenfabriek, die de zwakkeren in de maatschappij niet meer de menselijke maat kan nemen.

Ons land loopt op het gebied van sociale solidariteit ver achter op de armste samenleving in de wereld: Haïti. Straatarme mensen in dit door Trump vernoemde ‘shit-hole’ zijn mentaal ijzersterk en zien kans te overleven in een samenleving met een groot sociale solidariteits-gehalte. Mensen zorgen voor elkaar en vinden dat logisch. Daar worden mensen gedreven en sterk van. In Nederland probeert men dit organisme via buurtorganisaties door middel van straatfeesten en maatschappelijke activiteiten te reanimeren.

Het vooruitstrevende Noord Brabant neemt echter een veel grotere stap en heeft De Mobiele Fabriek verzocht op een beschikbaar stuk grond een campus in te richten, zoals we die in Amsterdam hadden en nu grotendeels verhuisd is naar Haïti. Het is de bedoeling dat daar mensen met een fysiek- of psychisch ongemak en jongeren die een afstand op de arbeidsmarkt hebben, maar graag willen werken, leren van bouwpuin weer hoogwaardige eindproducten te maken. De persoonsgebonden budgetten, die deze mensen thuis houden voldoen niet en kunnen er niet voor zorgen dat achtergestelden weer bij het arbeidsproces betrokken worden. Een volgende keer daarover meer.

Een huis van deze stenen is waardig en veilig

Overweegt u een Kerst- of Nieuwjaarsdonatie aan een mooi doel, denk dan s.v.p. aan De Mobiele Fabriek en koop stenen, die door werkloze Haïtiaanse slachtoffers vervaardigd worden voor de zelfbouw van aardbevingsbestendige huizen.

In het door aardbevingen en orkanen geteisterde Haïti hebben Leopaul en Ferlando geleerd aardbevingsbestendige bouwstenen te produceren. Ook arme mensen kunnen nu de hoop koesteren natuurrampen te overleven. Help Leopaul en Ferlando en bouw mee >>

Vlag nog niet in top

De grootste fout die we in Haïti maken is dat we alle werkzaamheden die we hier verrichten uitvoeren op basis van Nederlandse normen. Een heldere overheidsstructuur ontbreekt en veel wordt gerealiseerd op basis van betrouwbare connecties en opgedane ervaringen. Maar ondanks de inspanningen van onze ervaren partners in Haïti, Joel Dresse (Caribbean Craft S.A.) en Sergio Valkenburg (Trogon S.A.) is de voortgang stroperig.

De bouw van de modelwoning stond gepland, de bouwvergunning was binnen en een onaangekondigd bezoek van de 7-koppige recyclingcommisie heeft haar fiat gegeven. Wij mogen een door ons absoluut unieke recyclingmethode inzetten, die van puin weer aardbevingsbestendige zelfbouw blokken maakt, geproduceerd door door ons opgeleide, werkeloze Haïtiaanse slachtoffers. We kunnen weer vooruit. Althans dat dachten we.

Rellen en wilde stakingen

De maanden geleden door de regering aangekondigde verhoging van brandstofprijzen treffen vooral de burgers in de portemonnee die afhankelijk zijn van vervoer in de tap-tap, het geïmproviseerde (stads)vervoer, of op de moto-taxi. Met als gevolg grote onvrede bij de mensen die het toch al zo moeilijk rond kunnen komen. Tel daar de corruptie en de vele meelopers, waarvoor geen werk is bij op en de onvrede groeit uit tot onlusten, waar geweld en brandstichting niet geschuwd worden. Het lijkt op een kopie van het gele hesjestumult in Frankrijk.

Een gevoel van grote onveiligheid en het feit dat er geen vervoer is en veel wegen geblokkeerd zijn houden onze trainees en medewerkers binnen, zodat het raadzaam is het werk neer te leggen, totdat hun veiligheid kan worden verzekerd. De spanningen blijven, totdat de regering de verhogingen tot nader order afblaast. Daarna wordt het langzaamaan rustiger, maar hebben we veel kostbare tijd verhoren. Belangrijker is dat onze trainees en medewerkers weer veilig bij de werkplaats kunnen komen.

Zelfbouw. Alles moet geoefend worden

Het is niet eenvoudig onopgeleide mensen, die niet verder kwamen dan een dagloon voor minderwaardig werk, aan ambachtelijk werk te zetten voor een rechtvaardig loon.

Allereerst moet geleerd worden wat leren is, waarom een proces afhankelijk is van de individuele onderdelen. Pas daarna kan ingegaan worden op het vakmatige deel van puin hoogwaardige bouwblokken te maken en hoe van bouwblokken aardbevingsbestendige woningen te construeren.

Zelfbouw van verkeerd afval

Na een ramp klimmen mensen in de ruïnes om alles van waarde uit het puin te halen, waaronder hout, kunststof en metalen. Haïtianen is een volk dat weet te overleven en van het afval op een slimme manier onderkomens te maken, maar na de eerstvolgende orkaan of aardbeving kunnen ze weer overnieuw beginnen.

Het wordt nu langzaam bekend dat bouwpuin het meest waardevolle onderdeel van een ingestort gebouw is en volledig hergebruikt kan worden voor de productie van waardige woningen. Het geld ligt a.h.w. op straat en dagelijks melden zich mensen op het productieterrein om mee te werken, maar daar is het nog wat te vroeg voor.

Aan de Haïtiaanse recyclingcommisie is het transformatieproces van puin naar bouwblokken gedemonstreerd en na de bouw van de modelwoning, die binnenkort klaar is kan De Mobiele fabriek met een de definitieve productie beginnen. Dat belooft veel werk voor werkeloze slachtoffers.

Gewone, sterke mensen

Ik ben weer thuis. Na 7 maanden pionieren in Haïti moet ik wennen aan de Hollandse temperatuur en vooral ook de mensen hier. Ik heb in Haïti niet alleen werkloze slachtoffers opgeleid tot recyclingspecialist, maar ook veel lieve vrienden gemaakt. De impact van onze mobiele fabriek op deze ‘gewone’ mensen is indrukwekkend. Aardbevingsbestendig bouwen, dat is voor de gewone mens binnenkort weggelegd.

Het was voor mij een mooie tijd en inspirerend om deze prachtige mensen te zien werken. De uitdrukking “Goed gereedschap is het halve werk” is niet van toepassing en door geldgebrek haast niet mogelijk. Elke dag weer deed ik nieuwe impressies op. Zo worden elektrische kabels en draden letterlijk aan elkaar geknoopt en zijn ze sporadisch geïsoleerd. De gewone man is geheel op zichzelf aangewezen maar komt door eigen ondervinding een heil eind.

Dus werken ze met wat voorhanden is, of maken ze zelf wat uit schroot. Mensen naar mijn hart, die hard werken maar dat niet logisch of doordacht doen. De kennis ontbreekt ze gewoon.

Geen ID – geen bestaan

Mensen raakten tijdens de aardbeving van januari 2010 van alles kwijt. Dierbare familieleden, bezittingen en identiteitsbewijzen, waaronder geboortebewijzen, ID kaarten en paspoorten. Er is veel voor nodig om een verloren identiteit officieel weer terug te krijgen.

Als je als enige bent overgebleven van een familie, dan moet je gaan bewijzen dat jij het bent. Door bijvoorbeeld anderen te laten komen vertellen dat jij de persoon bent die je bent. Wanneer dat helemaal niet mogelijk is dan kan je naar het nationaal archief. Daarvoor moet je wel jezelf kunnen identificeren wat dan niet mogelijk is. Er zijn mensen die niet kunnen lezen of schrijven. Ga maar na hoe moeilijk het dan is om de nodige papieren te krijgen. Dit weet ik van een man die graag bij ons wilde werken. Maar om het salaris, in de vorm van een cheque te kunnen krijgen, want een bankrekening heeft hij niet, moet hij een ID kaart hebben en dat is weer niet mogelijk. Dit is één van de redenen van de grote werkeloosheid. Vind ik heel erg. Toch zijn er positieve ontwikkelingen: de regering heeft het minimum loon verhoogd naar €6/dag = €180/mnd.

De toekomst begint met een dag werk

Onlangs stonden we weer eens in een file. Een auto was zijn voorwiel kwijt. Dat is niet erg vreemd want op wielen van veel auto’s ontbreken een of meerdere moeren. In het begin had ik met de zichtbare armoede veel moeite en heb mezelf moeten leren daar mee om te gaan. Pijnlijk om elke dag mensen aan de poort van het productieterrein te moeten vertellen dat ik niet meer mensen aan kan nemen. Je zou graag willen helpen maar dit immense probleem is door ons niet op te lossen. Wel kunnen we mensen praktische dingen leren waar ze in de toekomst wat aan hebben.

Hun toekomst zien ze anders dan wij. Wij willen meer van alles en zij willen elke dag wat te eten hebben. Met werkverschaffing tegen een rechtvaardig loon zijn onze mensen daar nu mee bezig en dat kost tijd. Het is wel fijn dat er veel is geleerd in de afgelopen 7 maanden. Ze kunnen nu zelfstandig blokken maken, maar het belang van gedegen onderhoud van de apparatuur begrijpt men niet. Iets doet het of doet het niet. Die miljoenen tonnen puin op Haïti kunnen worden gebruikt voor veilige woningen, maar crushers liggen door slecht onderhoud op het kerkhof.

Arm maar gastvrij

Mij verblijf in Haïti was voor mij en mijn ploeg een hele prettige tijd en het afscheid was allerhartelijkst, zowel op de productieplaats als op het kantoor. Lynda, onze secretaresse had als afscheid samen met de meiden op kantoor van hun eigen verdiensten als verrassing een pizza, een taart en vers vruchtensap gekocht. Een uitnodigend en warm afscheid.

Ik vier kerst bij vrienden in Australië en ben volgend jaar weer beschikbaar voor De Mobiele Fabriek.

A la bon peyi o mon Dye, se Ayiti! Gewone mensentaal voor:
Lieve hemel wat een prachtig land is Haïti.

Frans le Blanc

Zelfontwikkeling is zicht op toekomst

Hij heet Kiki, heeft geen opleiding genoten en was werkloos. Sinds enige tijd is hij in opleiding bij De Mobiele Fabriek. Hij verdient een rechtvaardig salaris en dolgelukkig maakt hij al geheel zelfstandig hoogwaardig gekwalificeerde bouwblokken uit 100% betonpuin. Ik heb De Mobiele Fabriek aangesproken na de oproep in de laatste nieuwsbrief om een gepensioneerde betonspecialist. Dat ben ik geworden.

Ik ben 39 jaar en moeder van 3 kinderen. Mijn man en ik vinden het geweldig waar De Mobiele Fabriek voor staat. Met een civiele opleiding en veel ervaring in betonproducties loop ik nu stage in Haïti bij Frans le Blanc, die van nauwelijks geschoolde jongens en meisjes, vakmensen heeft gemaakt die nagenoeg zelfstandig kunnen werken!

Mijn kennis deel ik met de trainees en het productieproces van de blokken voor zelfbouw loopt gesmeerd

Koningin in bouwkleding

Met 3 andere collega’s loop ik achter Kiki aan. Om een beeld te krijgen van hoe arme Haïtianen zelf bouwen en wonen, heb ik gevraagd of ik bij een van onze medewerkers thuis mocht kijken hoe zij wonen. Kiki was volgens zijn zeggen net begonnen met het bouwen van een nieuw huis, dus dat moest ik zien!

Na enige tijd wordt de auto geparkeerd. We moeten te voet de sloppenwijk in. Eerst een brede kiezelweg. Dan slaan we af een straat in met winkeltjes, handel op straat, veel mensen en rumoer. De menigte wijkt uiteen alsof ik de koningin ben met haar gevolg. En dat in mijn bouwkleding! De wijk was het epicentrum van de aardbeving van bijna 8 jaar geleden. De meeste woningen en winkels zijn maar half af. We lopen verder een doolhof van stegen in die steeds nauwer worden. Op de grond spelen kinderen en moeders bereiden het avondeten. Onder het lopen, besef ik me dat hier waarschijnlijk nog nooit een blanke is geweest.

Een bouwval dat huis heet

We komen aan het einde van een gang en staan voor Kiki’s deur. Rood! Zijn vrouw weet van niks, maar verwelkomt ons hartelijk. Achter de deur blijkt dat zijn woning een bijna 8 jaar geleden uitgedeelde VN-tent is, waarin hij met zijn familie woont. Dat is even slikken.

Kiki is erg onder de indruk dat wij helemaal naar zijn huis zijn gekomen om naar zijn verhaal te luisteren. Hij staat te trillen op zijn benen terwijl hij ons meeneemt in zijn plan. Elke keer als hij weer wat geld kan missen koopt hij weer wat bouwmaterialen. Dat gaat nog jaren duren, weet ik. We schamen ons en vinden het te gênant om foto’s te maken.

Later terug in onze veilige omgeving komen we langzaam bij en reken ik uit dat voor $1.000 aan stenen, die Kiki zelf bij De Mobiele Fabriek maakt, hij zijn ‘huis in aanbouw’ aardbeving bestendig kan maken.

Mijn stage zit er op. Ik ga me voorbereiden op De Mobiele Fabriek in Noord Brabant, waar ik samen ga werken met mensen met een afstand op de arbeidsmarkt, maar ik kom zeker terug.

Tot ziens lieve mensen. Tot ziens Haïti.

Paulien Iding
————————————————————————————————
Redactie: mochten lezers Kiki willen ondersteunen,
ga naar crowd funding >> of doneer direct via NL62 ABNA 0431 9728 42 De Mobiele fabriek en vermeldt in de toelichting ‘Kiki’s huis’.
We houden op onze web site de reacties bij.
———————————————————————————————–

Leden BRBS Recycling doen een duit in het zakje

Max de Vries, jarenlang voorzitter van branchevereniging BRBS Recycling ging onlangs met pensioen. Op de valreep verzocht hij de BRBS-leden het initiatief van De Mobiele Fabriek te steunen en konden wij tijdens het afscheid van Max de leden bedanken voor de financiële steun, waarmee wij werkeloze, Haïtiaanse slachtoffers leren uit puin bouwblokken voor de zelfbouw van aardbevingsbestendige woningen te maken.